YORUM | Gol kralı, hakem, gazeteci: Ad-Diba

YORUM | Ali Murat Hamarat @alimhamarat

Tarihler ne zaman Afrika Uluslar Kupası'na yaklaşsa, bir isim karşınıza çıkar. Mohamed Diab Al-Attar ya da nam-ı diğer Ad-Diba'dır bu ad. İlk baktığınızda gol kralı, biraz daha araştırdığınızda hakem, gazeteci...

Bir koltukta ziyadesiyle karpuz taşıyanlardan biriydi Ad-Diba. 1927'de İskenderiye'de başlayan öyküsü, 2016'da yine aynı kentte sonlanmıştı. 1944'te Mısır'ın en popüler takımlarından El İttihad'da top koşturmaya başladığında henüz 17'sindeydi. Delikanlı kısa sürede formayı kapıyor, gollerini sıralıyordu.

1948'de El İttihad, Zamalek'i yenerek Mısır Kupası'nı müzesine götürürken, genç santrfor günü boş geçmemişti. Aynı yıl Ad-Diba ve arkadaşlarının Olimpiyat macerası kısa sürmüş; Afrika temsilcisi, ilk turda uzatmalara giden karşılaşmada Danimarka'ya 3-1'lik skorla boyun eğmişti. İskandinav ekibi sonradan açılıyor, Yaz Oyunları'nı bronz madalyayla tamamlıyordu. Bu arada yeri gelmişken anımsatmalı... Altını kapan İsveç'in yıldızları Gunnar Gren, Niels Liedholm ve Gunnar Nordahl sonradan Çizme'ye transfer olacak ve Milan'da rönesans başlatacaklardı.

1948-49 sezonunda Mısır Premier Ligi demir alırken, 15 defa ağları sarsan Ad-Diba, ilk gol krallığını El-Dhizoui'yle paylaşmıştı. 1952 Helsinki Olimpiyat Oyunları'nda Şili'yi deviren Afrika ekibi, Almanya'ya boyun eğmişti. Tesadüf bu ya elendikleri takım yine yarı final görmüştü. Macaristan çok da zorlanmadan altına ulaşırken, Puskas ve arkadaşlarının bileğini büktükleri arasında Türkiye de vardı.

Ertesi yıl düzenlenen ilk Pan Arap Oyunları'nda rakiplerini paramparça eden Mısır şampiyonluğa ulaşırken, dokuz defa fileleri sarsan Ad-Diba mevkidaşı El-Dhizoui'ye geride bırakarak gol kralı olmuştu. 1957'deki ilk Afrika Uluslar Kupası'nda Etiyopya'yı dörtleyen Firavunlar zafere ulaşırken, gollerin tamamına o imza atıyordu. Kısa bir süre sonra Kahire'de Lefter'in hat-trick yaptığı maçta Türkiye aynı skorla ev sahibini devirirken, santrfor sahada varlık gösteremeyip suskun kalmıştı.

1958'de El İttihad küme düşünce, hayatının kararını vermişti santrfor. Futbolculuğu bıraktıysa da futbolu bırakamamıştı. Hakemliğe başlayan Ad-Diba, 1968'de gol kralı olduğu organizasyonda final yöneterek tarih yazıyordu. Dünün Kongo-Kinshasa, bugünün Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Gana'yı tek golle yenerek Afrika şampiyonu olurken, hakem oydu!

Oyuncuyken iki defa Olimpiyat'a katılan futbol adamı, düdük çalmaya başladıktan sonra sonra da bir kez aynı heyecanı yaşıyor; 1976 Montreal Yaz Oyunları'nda bu sefer yan hakemlik yapıyordu.

Yeşil sahalara veda ettikten sonra gazetecilik de yapan efsane, 2016'da Alzheimer hastalığının pençesine düşmüştü. Aynı yılın son günlerinde hayatını kaybettiğinde 89 yaşındaydı.

Afrika Futbol Konfedrasyonu tarafından 2007'de kıtanın en iyi 200 oyuncusu arasına seçilen Ad-Diba, sayısız meslektaşından ayrılıyor; ismi kitaplarda yaşamaya devam ediyor.

Sahi gol kralı olup kupa kaldırdığı organizasyonda final yöneten başka kim var!